Αλιεύει η Βέρα Σιατερλή
Της Δήμητρας Κυρίλλου
Η ταινία «Wonder woman» βρίσκεται ήδη στις αίθουσες και σαρώνει σε εισητήρια. Αρκετοί κριτικοί κινηματογράφου εκθειάζουν τις φεμινιστικες περγαμηνές της: Γυναίκα υπερ-ήρωας (η πρώην μις Ισραήλ Γκαλ Γκαντότ), γυναίκα σκηνοθέτης (η Πάτι Τζένιγκς του εξαιρετικού «Monster»), περιπέτεια, γυναικεία ενδυνάμωση και χιούμορ. Η τέλεια συνταγή!
Ωστόσο πίσω από τα χειροκροτήματα, η ταινία αποδεικνύεται φτωχή σε ουσία, στερεοτυπική σε περιεχόμενο και ύπουλη σε σχέση με τα φεμινιστικά της μηνύματα.
Η ιστορία βασίζεται στις περιπέτειες της πριγκίπησσας Ντιάνα της Θεμισκύρας, ενός παραμυθένιου τόπου που κατοικείται από Αμαζόνες απογόνους του Δία και άξιες κατόχους της πολεμικής τέχνης. Το 1918, με τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο σε εξέλιξη, εισβάλλουν στο νησί Γερμανικά στρατεύματα που καταδιώκουν έναν Αμερικανό κατάσκοπο των συμμάχων, ο οποίος έχει ανακαλύψει τα σχέδια των Γερμανών για ένα δολοφονικό αέριο μαζικής εξόντωσης. Πιστεύοντας ότι πρόκειται για υποχθόνιο σχέδιο του θεού του πολέμου, Άρη, η Wonder Woman ζώνεται το μαγικό σπαθί της και ως Νταϊάνα Πρινς εξορμά προς το Λονδίνο για να σώσει τον κόσμο στο πλευρό (φυσικά) των Συμμάχων.
Από κει και πέρα, η ταινία, αν και καλογυρισμένη, επαναλαμβάνει όλα τα χολιγουντιανά κλισέ: Κακοί Γερμανοί, άγριοι Οθωμανοί, καλοί Βρετανοί, παρανοϊκή επιστήμων με παραμορφωμένο πρόσωπο, καρικατούρες αναμέτρησης του καλού με το κακό και άφθονη ηθικολογία, μέχρι η Wonder Woman να θριαμβεύσει επί του κακού, τελειώνοντας τον πόλεμο, οπότε παραμένει στην υπηρεσία της ανθρωπότητας (και της επόμενης συνέχειας του έπους).
Πληγές
Πέρα όμως από το καλλιτεχνικό επίπεδο, η Wonder Woman άνοιξε και σοβαρότερες πληγές, λόγω της πρωταγωνίστριας. Η Γκαλ Γκαντότ δεν υπήρξε απλά μις Ισραήλ, δεν είχε μόνο υπηρετήσει στις ένοπλες δυνάμεις του κράτους –μαντρόσκυλο του ιμπεριαλισμού στη Μ.Ανατολή κατά τη διάρκεια της εισβολής στο Λίβανο το 2006.
Το καλοκαίρι του 2014, όταν το Ισραήλ βομβάρδιζε αλύπητα τη Γάζα, η εν λόγω κυρία έσπευσε να κάνει τις πιο πολεμοχαρείς φιλοσιωνιστικές δημόσιες δηλώσεις και να ενθαρρύνει τους συμπατριώτες της στο στρατό που «προστατεύουν τη χώρα από τους τρομοκράτες της Χαμάς». Αυτά είχε να πει για μια πολεμική επιχείρηση που άφησε πίσω της 2100 νεκρούς Παλαιστίνιους (στην πλειοψηφία παιδιά). Εύλογα λοιπόν, η διανομή της ταινίας συνάντησε μποϊκοτάζ στον Λίβανο και την Τυνησία και την κατακραυγή από το κίνημα αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη. Οι διαμαρτυρίες είναι δίκαιες.
Ασφαλώς, από τις στήλες της Εργατικής Αλληλεγγύης έχουμε επανειλημμένα υπερασπιστεί την ανεξαρτησία της τέχνης και ενός καλλιτεχνικού προϊόντος από τις απόψεις των δημιουργών της. Καθένας όμως οφείλει να δει πόσο υποκριτικά στημένη είναι μια παραγωγή που πουλάει φεμινισμό (γιατί ο κόσμος θέλει οι γυναίκες να είναι πιο ορατές-και καλά κάνει), σαν περιτύλιγμα ενός προϊόντος γεμάτου από κλισέ και δυτική προπαγάνδα. Μας θυμίζει επίσης ότι η έννοια της γυναικείας χειραφέτησης δεν μπορεί να είναι ανεξάρτητη από το πολιτικό της περιεχόμενο. Μας αρέσει να βλέπουμε γυναίκες σε ρόλους ισχύος και επιτυχίας αλλά αυτά συμβαίνουν στην οθόνη και την ίδια στιγμή οι πραγματικές γυναίκες σε όλο τον κόσμο υφίστανται σεξιστικές επιθέσεις, ρατσισμό και λιτότητα.
Για την ιστορία, η Wonder Woman υπήρξε πνευματικό παιδί ενός πρωτοποριακού ψυχολόγου και καθηγητή, του Ουίλλιαμ Μόλτον Μάρστον, ο οποίος αναζητούσε ένα θηλυκό αντίδοτο στον σεξισμό της εποχής του και στη στερεοτυπική αντίληψη της σεξουαλικότητας (ο ίδιος υπήρξε ανοιχτά πολυσυντροφικός). Το πώς από τον ουτοπικό ρομαντισμό του δημιουργού της καταλήξαμε στο συγκεκριμένο προϊόν είναι δείγμα της ικανότητας του καπιταλισμού να αφομοιώνει τις επιθυμίες μας και να μας τις ξαναπουλάει σε ιλλουστρασιόν συσκευασία.
Πηγή:ergatiki.gr