Αλιεύει η Σιάνου Φωτεινή
Δικαίωση για Βρετανή τουρίστρια στην Πάργα: «Ελπίζω η απόφαση να βοηθήσει κι άλλα θύματα βιασμού»
Το δικαστικό συμβούλιο είχε κρίνει ότι δεν υπήρχαν επαρκείς ενδείξεις ενοχής για να φθάσει η υπόθεση στο ακροατήριο και να γίνει δίκη
Ο βρετανικός Τύπος χαρακτήρισε «ορόσημο» την απόφαση που εκδόθηκε πρις λίγες ημέρες.
Η Χ. και η μητέρα της, υπήκοοι Βρετανίας, επισκέφθηκαν την Πάργα για διακοπές στα τέλη του Σεπτεμβρίου του 2019. Eνα βράδυ μητέρα και κόρη κάθισαν στο μπαρ του ξενοδοχείου και συνομίλησαν με τον μπάρμαν. Μετά από λίγο η μητέρα αποχώρησε. Στις 2.50 τα ξημερώματα έλαβε ένα μήνυμα από την κόρη της πως όλα ήταν καλά. Ούτε μία ώρα αργότερα, η 18χρονη κοπέλα μπήκε στο δωμάτιο τρομαγμένη και είπε στη μητέρα της πως ο μπάρμαν τη βίασε. Κάλεσαν την Αστυνομία και κατήγγειλαν το περιστατικό.
Ενα χρόνο μετά, οι δύο γυναίκες προσέφυγαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατά της Ελλάδας κατηγορώντας τις ελληνικές αρχές για παράβαση των υποχρεώσεών τους ως προς τη διεξαγωγή αποτελεσματικής έρευνας έπειτα από καταγγελία για βιασμό, αλλά και ως προς την προστασία της νεαρής γυναίκας ως θύμα έμφυλης βίας.
Πριν από λίγες μέρες νίκησαν τη δικαστική μάχη, με μια απόφαση του ΕΔΔΑ που ο βρετανικός Τύπος χαρακτήρισε «ορόσημο».
«Η απόφαση αυτή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου ήταν πολύ σημαντική και για την Ελλάδα και για όσους ταξιδεύουν σε αυτή. Η υπόθεση καταδεικνύει πολλά που θα πρέπει να βελτιώσουν οι ελληνικές αρχές, γιατί αλλιώς τέτοιες υποθέσεις θα επαναλαμβάνονται», δήλωσε στην «Κ» ο δικηγόρος της Μάικλ Πόλακ, σημειώνοντας πως, αν η Ελλάδα δεν δράσει, τότε ο κόσμος μπορεί να αρχίσει να θεωρεί τη χώρα μη ασφαλή για τουρίστριες.
Χωρίς διερμηνέα
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απεφάνθη πως, παρότι η Ελλάδα έχει επαρκές νομικό πλαίσιο για την προστασία των θυμάτων βιασμού, δεν εφάρμοσε τους νόμους αυτούς προκειμένου να διεξαγάγει μια αποτελεσματική έρευνα, δεν έλαβε υπόψη την ηλικία και την κατάσταση της κοπέλας, ενώ οι Αρχές δεν έλαβαν μέτρα ώστε το θύμα να μην επανατραυματιστεί.
Σύμφωνα με όσα κατέθεσε η μητέρα της 18χρονης, η Αστυνομία έφτασε πέντε ώρες μετά την κλήση στην οποία κατήγγειλε τον βιασμό του παιδιού της. Οταν οι δύο τους οδηγήθηκαν στο αστυνομικό τμήμα, η κόρη της ρωτήθηκε αν ήθελε να μιλήσει στον φερόμενο βιαστή της που βρισκόταν σε άλλο δωμάτιο εντός του τμήματος. Αρνήθηκε. Επειτα της ζητήθηκε να τον αναγνωρίσει διά ζώσης, χωρίς να ακολουθηθεί κάποια επίσημη διαδικασία.
Στη συνέχεια, η 18χρονη ανέφερε πως ζήτησε διερμηνέα ώστε να καταθέσει τη μαρτυρία της, αλλά της είπαν πως δεν υπήρχε κάποιος διαθέσιμος και έτσι έφεραν τον ιδιοκτήτη του ξενοδοχείου όπου διέμεναν. Παρότι, όπως είπε, τα αγγλικά του ήταν πολύ φτωχά, χρησιμοποιήθηκε η δική του διερμηνεία και η κατάθεση της γυναίκας καταγράφηκε στα ελληνικά, χωρίς πρώτα να της διαβαστεί, ώστε να επιβεβαιώσει ότι ήταν ακριβής. Σύμφωνα με την ελληνική πλευρά, ο άνθρωπος που χρησιμοποιήθηκε για τη διερμηνεία ήταν τουριστικός πράκτορας που είχε οργανώσει το ταξίδι των δύο γυναικών.
Βάζοντας το θύμα δίπλα στον θύτη
Οπως κατάθεσε η κοπέλα, την οδήγησαν έπειτα στο κέντρο υγείας της Πάργας, από όπου της πήραν δείγμα αίματος και ούρων, χωρίς να την ενημερώσουν παράλληλα για το τι έκαναν, ενώ αργότερα την οδήγησαν για ιατροδικαστική εξέταση στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο των Ιωαννίνων. Η 18χρονη κατήγγειλε πως στον δρόμο για το νοσοκομείο τα αυτοκίνητα στα οποία επέβαιναν η ίδια και ο φερόμενος δράστης βρέθηκαν πολλές φορές δίπλα δίπλα, ενώ όση ώρα περίμενε στο νοσοκομείο να εξεταστεί ο άνδρας καθόταν απέναντί της.
Οπως δήλωσε η Χ., η Αστυνομία την ενημέρωσε πως την επόμενη ήμερα θα την πήγαινε σε ένα άλλο νοσοκομείο χωρίς να της εξηγήσει τον λόγο, ωστόσο αντ’ αυτού οδηγήθηκε στο αστυνομικό τμήμα της Πρέβεζας όπου της ζητήθηκε να υπογράψει έγγραφα στα ελληνικά, χωρίς να υπάρχει κάποια επίσημη μετάφραση ή μεταφραστής να της εξηγήσει τι λένε, παρά μόνο μια γυναίκα που εργαζόταν στο γραφείο και της είπε ότι ήταν η μαρτυρία της.
«Περιμένεις να τα ακούσεις σε δικαστήριο τη δεκαετία του ’60»
Τον Ιούλιο του 2020 η έρευνα στην Ελλάδα έκλεισε, ενώ λίγους μόλις μήνες μετά εκδόθηκε απαλλακτικό βούλευμα για το οποίο δεν ενημερώθηκε ποτέ η καταγγέλλουσα και ο κατηγορούμενος αφέθηκε ελεύθερος. Το δικαστικό συμβούλιο έκρινε ότι δεν υπήρχαν επαρκείς ενδείξεις ενοχής για να πάει η υπόθεση στο ακροατήριο και να γίνει δίκη. Ενα από τα στοιχεία που επικαλέστηκε ήταν το πόρισμα του ιατροδικαστή, το οποίο, παρόλο που αναφερόταν σε κακώσεις στους μηρούς της γυναίκας και επιβεβαίωνε διάτρηση του παρθενικού υμένα, δεν μπορούσε να επιβεβαιώσει ή να αποκλείσει την τέλεση ασελγών πράξεων.
«Καταθέσαμε (στο ΕΔΔΑ) τη δήλωση ενός ειδικού στις σεξουαλικές κακοποιήσεις, γιατρού από το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ. Εξέτασε όλα τα στοιχεία και αποφάνθηκε ότι είναι εξίσου πιθανό να έχεις ή να μην έχεις εσωτερικούς τραυματισμούς από έναν βιασμό. Ο εισαγγελέας όμως βασίστηκε σε ιατρικά στοιχεία που έχουν αναθεωρηθεί τα τελευταία 30 χρόνια, είναι αποδεικτικά στοιχεία που περιμένεις να ακούσεις σε ένα δικαστήριο τη δεκαετία του ’60», υπογράμμισε ο κ. Πόλακ.
Ενδοοικογενειακή βία: Χωρίς διαφυγή από τον θύτη τους
Αναφερόμενος στον τρόπο που λαμβάνονται καταθέσεις σε τέτοιες περιπτώσεις, ο Βρετανός δικηγόρος υπογράμμισε πως σε χώρες που εφαρμόζουν καλύτερες πρακτικές, η λήψη της κατάθεσης του θύματος γίνεται με συνεντεύξεις που καταγράφονται σε βίντεο ώστε οι Αρχές και το δικαστήριο να μπορούν να καταλάβουν σε τι κατάσταση βρισκόταν το άτομο στην αρχική του καταγγελία, παρά να βασίζονται σε μια κατάθεση που πρόχειρα μετέφρασε ένας αστυνομικός.
Η Χαρά Χιόνη-Χότουμαν, δικηγόρος με εξειδίκευση στην έμφυλη βία, υπογράμμισε από πλευράς της πως, παρότι το ΕΔΔΑ δεν έχει δικαιοδοσία να εξετάσει την ουσία της υπόθεσης, παρατήρησε ότι δεν εξετάστηκαν επαρκώς όλα τα αποδεικτικά στοιχεία και οι μάρτυρες. Στην απόφασή του μάλιστα αναφέρθηκε και στις συστάσεις της έκθεσης για την Ελλάδα που συνέταξε η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών GREVIO. Συγκεκριμένα παρέθεσε τα σημεία όπου αναφέρεται ότι τα θύματα έμφυλης βίας δεν λαμβάνουν αναλυτική ενημέρωση για τα δικαιώματά τους αλλά και τις υπάρχουσες υπηρεσίες και το σύστημα δικαιοσύνης παραμένει εξαιρετικά τραυματικό για τις καταγγέλλουσες. Η GREVIO έχει επίσης εκφράσει ανησυχίες για τα χαμηλά ποσοστά καταδικών στην Ελλάδα – μόνο οκτώ καταδίκες για 20 αναφερθέντες βιασμούς το 2020.
Δικαίωση… μονάχα ηθική
Ο δικηγόρος της Χ. ανέφερε πως η νεαρή κοπέλα είναι ικανοποιημένη από το αποτέλεσμα και ελπίζει ότι η απόφαση θα βοηθήσει και άλλα θύματα. Η ικανοποίησή της ωστόσο είναι μόνο ηθική, καθώς η απόφαση του ΕΔΔΑ δεν δύναται να ανοίξει ξανά την υπόθεση στα δικαστήρια της Πρέβεζας και ο φερόμενος δράστης θα παραμείνει ελεύθερος και δεν θα περάσει καν από δίκη.
Ο Μάικλ Πόλακ, που αυτή τη στιγμή βρίσκεται στην Κύπρο για την υπεράσπιση μιας γυναίκας που κατήγγειλε τον ομαδικό βιασμό της, σημείωσε ότι τα ζητήματα αυτά είναι σημαντικά και, αν η Ελλάδα δεν προχωρήσει στην επίλυσή τους, μπορεί να υπάρξουν ακόμα και χώρες που θα εκδώσουν ταξιδιωτικές προειδοποιήσεις για τη χώρα μας.